U2: With Or Without Them?

Από τον Γιάννη Κοτζιά, 20/08/2010 @ 12:24

Αναμφισβήτητα, η συναυλία των U2 στην Αθήνα είναι το rock γεγονός της χρονιάς. Έχουν περάσει δεκατρία χρόνια από την μοναδική τους εμφάνιση επί ελληνικού εδάφους, στη Θεσσαλονίκη, και από τότε αρκετά έχουν αλλάξει στην καριέρα της ιρλανδικής μπάντας, καθώς νέοι fans αλλά και νέοι haters δημιουργήθηκαν. Τι είναι αυτό όμως που κάνει άλλους να λατρεύουν τον Bono και την παρέα του και άλλους να μην τους αντέχουν; To Rocking.gr έπιασε το λιβανιστήρι με το δεξί του χέρι και το φτυάρι με το αριστερό και σας αναλύει το σκεπτικό και των δύο πλευρών. Μετά την ανάγνωση ίσως καταλήξετε και εσείς στο συμπέρασμα πως ένα είναι σίγουρο: και οι μεν και οι δε (incognito ίσως) στις 3 Σεπτεμβρίου θα βρίσκονται στο Ο.Α.Κ.Α για να αποθεώσουν και να επικρίνουν, ανάλογα την τοποθέτηση...

The Band That We Love

Bono: Ακατάσχετος ξερόλας ή κορυφαία μουσική προσωπικότητα; Μάλλον και τα δύο αν θέλουμε να είμαστε ακριβοδίκαιοι. Όσες όμως «αναγούλες» ενδεχομένως να προκαλεί σε ορισμένους ο Bono, αυτό σε καμία περίπτωση δε μειώνει την πρωταρχική και βασική του ιδιότητα: να συνθέτει και να τραγουδάει. Δεν είναι τυχαίο πως όταν ο Bono βάλλεται, κατά 99% θα γίνει για τις μη μουσικές του δραστηριότητες και όχι για την καλλιτεχνική του καριέρα. Όταν λοιπόν τα φώτα της σκηνής σβήσουν και η αυλαία πέσει, θα θυμόμαστε σίγουρα τους U2 περισσότερο για τα τραγούδια τους, με τη χαρακτηριστική χροιά του Bono και λιγότερο για κάποιες ενδεχόμενες άτυχες στιγμές του.

The Edge: Ο The Edge σε καμία περίπτωση δεν είναι ο καλύτερος κιθαρίστας του κόσμου. Ούτε φανταστικά solos παίζει, ούτε τα πιο πομπώδη rock riffs. Η ήρεμη δύναμη της μπάντας, αντιθέτως, πάτησε με θράσος πάνω στην τεχνολογία και κατάφερε να δημιουργήσει ένα χαρακτηριστικότατο ήχο για τους U2, που όσο και αν προσπαθούν κάποιοι δεν αντιγράφεται. Οι συνθέσεις του δεν έχουν σκοπό να συνοδεύουν το εκάστοτε κομμάτι, αλλά αντιθέτως είναι το ίδιο το κομμάτι. Ο συνθετικός του μινιμαλισμός θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο επιστημονικής μελέτης για το πώς με λίγες νότες και ένα delay pedal μπορείς να συνθέσεις ένα κομμάτι σαν το "With Or Without You" ή το "Where The Streets Have No Name".

Magnum Opi: Οι U2 δεν έφτασαν τυχαίως να θεωρούνται από τις κορυφαίες rock μπάντες του πλανήτη. Οι ίδιοι φρόντισαν να το δηλώσουν ευθαρσώς με τον δημιουργικό οίστρο της εποχής 1984-1991. Τα "The Unforgettable Fire", "The Joshua Tree", "Achtung Baby", πέρα από έναν καταιγισμό φοβερών singles, προσέφεραν το καθένα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του μια διαφορετική άποψη στη rock μουσική, με τη συνθετική και στιχουργική τους αρτιότητα, εκτοξεύοντας τους U2 σε δυσθεώρητα ύψη. Κάθε λίστα για τα καλύτερα albums όλων των εποχών που σέβεται τον εαυτό της τα συμπεριλαμβάνει και μάλιστα σε υψηλές θέσεις.

U2 & friends: «Δείξε μου τον φίλο σου, να σου πω ποιος είσαι» λέει ο σοφός λαός. Αν μη τι άλλο οι παρέες των U2, είτε στο studio, είτε σε live, δείχνουν την εκτίμηση που λαμβάνουν από τον ίδιο τον καλλιτεχνικό χώρο. Ονόματα όπως Roy Orbison, Bob Dylan, Frank Sinatra, Mick Jagger, Johnny Cash, Pavarotti, Lou Reed, Brian Eno, Tina Turner, Green Day έχουν συνεργαστεί δισκογραφικά με τους Ιρλανδούς, ενώ δεν υστερούν και τα ονόματα που έχουν συνεργαστεί σε live μαζί τους με όμορφα αποτελέσματα, όπως: Paul McCartney, Bruce Springsteen, Axl Rose, Pearl Jam, Arcade Fire, Muse... Θέλετε κι άλλους δηλαδή;

In fashion: «Χαμαιλέοντες» των καιρών, οι U2 όταν ανέβηκαν στο προσκήνιο το 1983 ποτέ δεν ξανακατέβηκαν και αυτό δεν οφείλεται μόνο στην ποιότητά τους, αλλά και στην ικανότητα τους να αφουγκράζονται το «αύριο». Μπορεί πλέον η δισκογραφία τους ποιοτικά να μην είναι εφάμιλλη του παρελθόντος, αλλά εξακολουθούν να έχουν τη δυναμική να κερδίζουν νέους fans, όχι γιατί αυτοί άκουσαν κάποιο «διαμάντι» του παρελθόντος, αλλά γιατί τους ενθουσίασε κάποιο νέο, αγνοώντας πολλές φορές τον πλούσιο τους κατάλογο. Είναι σπουδαίο μετά από τριάντα χρόνια δισκογραφίας να γράφεις ακόμα κομμάτια που συναρπάζουν νέους ακροατές και οι U2 δείχνουν να το καταφέρνουν.

Περιοδείες: Ανέκαθεν τα live των U2 ήταν το πεδίο που το συγκρότημα μετουσίωνε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη δύναμη της μουσικής του. Το 1992 με τη "Zoo TV" μετέτρεψαν τις συναυλίες τους σε απόλυτη οπτικοακουστική εμπειρία με χρήση τελευταίων τεχνολογιών, πριν καλά-καλά μπει στη ζωή μας η ψηφιακή εποχή. Ακολούθησε η εντυπωσιακή "PopMart Tour", με το τεράστιο σκηνικό, δύο πιο συμβατικές περιοδείες ("Elevation Tour", "Vertigo Tour") και πάνω που νομίζαμε πως τα είχαμε δει όλα οι U2 προσγείωσαν ένα «διαστημόπλοιο» στα μεγαλύτερα στάδια του κόσμου με την "360° Tour" που έθεσε νέα standards στον τομέα των συναυλιών. Θα μπορούσαμε να πούμε πως μόνο οι Rolling Stones και οι Pink Floyd έχουν προσφέρει παρόμοιες συναυλιακές εμπειρίες με τους U2.

Φιλανθρωπία / Ακτιβισμός: Ιδιαίτερο θέμα αυτό που ίσως να σηκώνει συζήτηση κατά πόσο η φιλανθρωπική δράση των U2 φέρνει αποτέλεσμα. Ας το πάρουμε ανάποδα όμως και να το δούμε από την οπτική πως τουλάχιστον αυτοί έχουν τα μέσα και προσπαθούνε, είτε μιλάμε για κάποια τραγούδια τους που θίγουν σοβαρά πολιτικά θέματα ("Walk On" για την Aung San Suu Kyi π.χ.), είτε για τα λεφτά που κατά καιρούς προσφέρουν σε διάφορους φιλανθρωπικούς οργανισμούς. Ίσως να καταντάει κουραστικός ο Bono με αυτή την ιστορία και να έχει πέσει στην «παγίδα» της αυτοπροβολής , αλλά σίγουρα όλη αυτή η ιστορία δεν έχει σκοπό να φουσκώσει την τσέπη των U2, καθώς αυτή είναι ήδη φουσκωμένη εδώ και καιρό από τις μουσικές τους δραστηριότητες.

«Ομάδα που κερδίζει, δεν αλλάζει»: Μετρημένες στα δάκτυλα τους ενός χεριού ίσως είναι οι μπάντες που μπορούν να παινευτούν ότι από την πρώτη πρόβα είχαν και έχουν το ίδιο και απαράλλαχτο line-up. Οι τέσσερις τύποι που μαζεύτηκαν λόγω μιας αγγελίας το 1976 καταφέρνουν και μεγαλουργούν εδώ και 30 χρόνια, παραμερίζοντας τυχόν προσωπικές έριδες και κάνοντας μας να πιστεύουμε πως τελικά αυτό να είναι το μυστικό της επιτυχίας τους. Είναι αδύνατο να φανταστούμε τους U2 χωρίς τον Bono, τον The Edge, τον Adam Clayton και τον Larry Mullen Jr. αλλά και τον επίσης ισόβιο manager τους Paul McGuinness.

«Viva Sarajevo, fuck the past, kiss the future»: Με αυτή τη φράση ο Bono ξόρκισε τα φαντάσματα του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου στην πιο σημαντική συναυλία που έχει δώσει ποτέ το συγκρότημα. Ήταν 23 Σεπτεμβρίου του 1997 όταν η "PopMart Tour" έκανε το Σαράγιεβο για δύο ώρες να ξεχάσει τα δείνα που είχε περάσει και κυρίως να «ενώσει» άτυπα τους λαούς της πρώην ενωμένης Γιουγκοσλαβίας σε ένα απίστευτα συναισθηματικά φορτισμένο show. Σε μια ρημαγμένη από την πολύχρονη πολιορκία πόλη, η οποιαδήποτε συναυλία είχε καταστεί ανέφικτη, πόσο μάλλον μια υπερπαραγωγή των U2. Όμως οι U2 τόλμησαν το ακατόρθωτο, αποθεώθηκαν από θεατές και τα παγκόσμια M.M.E., που είχαν στρέψει τα βλέμματά τους εκείνη την ημέρα στο Kosevo Stadium. Ακόμα σε συνεντεύξεις τους, τα μέλη της μπάντας θεωρούν τη συναυλία στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη την κορυφαία στιγμή της καριέρας της.

U2 και τεχνολογία: Οι U2 είναι το συγκρότημα που έχει εκμεταλλευθεί καλύτερα την τεχνολογία. Πέρα από τη χρήση της στις περιοδείες τους, οι U2 έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως τη σημασία της τεχνολογίας στο marketing της μπάντας. Κανείς δε διαφωνεί ότι κινήσεις όπως το U2 iPod δεν κρύβουν από πίσω το σηματάκι «$$$», αλλά επίσης κανείς δε διαφωνεί στο πόσο έξυπνα χειρίστηκαν το θέμα downloading, σε μια εποχή που συγκροτήματα και δισκογραφικές ψάχνουν τρόπους καταπολέμησης της «πειρατείας». Φυσικά, αλησμόνητο είναι και το 3D film "U2 3D", όπου οι U2 έγιναν η πρώτη μπάντα που μαγνητοσκόπησε συναυλία της για 3D προβολή, πρωτοπορώντας για άλλη μία φορά.

The Band That We Love... To Hate

Bono: Γιατί...; Γιατί είναι απλά εκνευριστικός - πράγμα σπάνιο για ένα συγκρότημα αυτού του βεληνεκούς. Από τη μια το παίζει ιδεολόγος και ενδιαφέρεται για όλους τους καημένους αυτού του κόσμου, από την άλλη τρώει και πίνει με προσωπικότητες όπως ο George Bush Jr., χωρίς να πολυαναφέρεται σε αυτά που υποτίθεται πως πρεσβεύει. Γενικά, με την ένταση της αυτοπροβολής του τα τελευταία χρόνια, μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί αν ο Bono στηρίζει τη φιλανθρωπία ή η φιλανθρωπία στηρίζει τη δημόσια εικόνα του Bono. Σε περιόδους promotion νέου album των U2, τον βλέπεις απλά παντού...

The Edge: Γιατί πολύ απλά είναι ο μοναδικός κιθαρίστας που εξαρτάται τόσο πολύ από τα εφέ του. Δοκιμάσατε ποτέ να παίξετε τα κομμάτια των U2 χωρίς εφέ; Δεν έχουν καμία σχέση με τα πρωτότυπα. Ο The Edge είναι ένας κιθαρίστας που έχτισε το όνομά του πάνω στην πεταλιέρα του και στην επιτυχημένη επιλογή παραγωγών, απέχοντας πολύ τόσο από τους κλασικούς guitar heroes του παρελθόντος, όσο και από οποιονδήποτε σύγχρονό του που έκανε καριέρα.

Τελευταίος καλός δίσκος: ...Πριν 19 χρόνια, δηλαδή το "Achtung Baby" του μακρινού 1991. Στη συνέχεια οι U2 μπορεί να συνέχισαν να κυκλοφορούν επιτυχημένα singles, αλλά η δημιουργική τους καθίζηση υπήρξε ολοκληρωτική. Ακόμα και ο πιο φανατικός οπαδός τους δε θα μπορούσε να διαλέξει ένα ολόκληρο δίσκο από τα τελευταία σχεδόν είκοσι χρόνια, ο οποίος θα ξεχώριζε για την ολότητά του ή έστω για το μεγαλύτερο μέρος του.

Mainstream ορθότητα: Στα 60s - 70s το rock στηρίχθηκε στο τρίπτυχο Sex - Drugs - Rock 'n' Roll. Στη συνέχεια, στα 80s, άκμασε το heavy metal και παράλληλα όλο το "bad boy attitude". Μέχρι που ήρθαν οι U2, με την πολιτική τους ορθότητα, το ατσαλάκωτο, σχεδόν τέλειο image και την αποχή από οτιδήποτε θα μπορούσε να συνιστά απόκλιση από τη γλυκιά εικόνα που πάντοτε προωθούσαν. Έτσι συνέβαλαν στο να κάνουν τη rock μουσική τόσο ακίνδυνη, ώστε να προσελκύσουν οπαδούς που δεν ακούνε rock, πολλούς από τους οποίους θα δείτε και στη συναυλία τους, σε ένα διάλειμμα από τα μπουζούκια.

U2 A.E.: U2 iPod, αποκλειστική χορηγία της Blackberry στην 360° Tour τους, συμφωνίες για προβολή του ονόματός τους σε διάσημες αμερικανικές σειρές ("Entourage") και άλλα τόσα συμβάλλουν στο να αθροίζουν οι U2 λεφτά στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς. Πολλά λεφτά όμως. Και όλα αυτά την ίδια ώρα φυσικά που σώζουν τον κόσμο με τη δράση και τις φιλανθρωπίες τους. Τουλάχιστον ο Bono φέτος δήλωσε ότι «πληρωνόμαστε υπερβολικά για αυτό που κάνουμε».

U2 και μουσική βιομηχανία: Όταν τα δύο εκ των κορυφαίων σου albums ("The Joshua Tree", "Achtung Baby") καταφέρνουν να πάρουν μόλις 4 Grammies και το μετριότατο "All That You Can't Leave Behind” παίρνει 7 στο σύνολο, σε δύο συνεχόμενες χρονιές κιόλας (!), είναι να μην αναρωτιέσαι για την ασυλία των U2 από τη μουσική βιομηχανία στα 90s-00s; Παράλληλα, δεν είναι κάπως παράλογο οι U2 να μπαίνουν στο "Rock 'n' Roll Hall Of Fame" τη χρονιά ακριβώς που συμπληρώνουν τα προαπαιτούμενα έτη, ενώ άλλα συγκροτήματα μεγαθήρια, όπως π.χ. οι Deep Purple, οι Kiss, ο Alice Cooper, οι Bad Company και οι Rush, περιμένουν ακόμα στην ουρά;

Ασυλία από τα Μ.Μ.Ε.: Mε τόσο clean cut image, είναι δυνατόν να μην τους αγαπούν όλοι; Από το Time Magazine και τους New York Times μέχρι το NME και το Rolling Stone, κανείς δεν τολμάει να γράψει κάτι κακό ή έστω επικριτικό για τον Bono και την παρέα του. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα; Οι κριτικές των τελευταίων δίσκων τους, οι οποίοι αν και μέτριοι, αποθεώνονται από το σύνολο του Τύπου, όταν ακόμα και οι πιο πιστοί τους fans τους υποδέχονται με κάποια επιφύλαξη και περισυλλογή.

«The good fellas»: Οι U2 είναι το συγκρότημα που πρέπει να έχει καθαρότερο ποινικό μητρώο από παιδιά χριστιανικού, δημοτικού σχολείου. Ο Bono είναι παντρεμένος σχεδόν 30 χρόνια με την ίδια γυναίκα και οι υπόλοιποι υπερασπίζονται το καλοσιδερωμένο τους image με νύχια και με δόντια. Ακόμα και όταν ξέσπασε σκάνδαλο με τις φωτογραφίες που έδειχναν τον Bono αγκαλιά με δύο δεκαεννιάχρονες «φίλες» του το 2008 ή όταν έμπλεξε για λίγο ο μπασίστας Adam Clayton με τα ναρκωτικά και την Naomi Campbell, η U2 Corp. και οι φιλικοί πάντα δημοσιογράφοι φρόντισαν όχι μόνο να κουκουλωθούν τα θέματα, αλλά και να μην αναφερθεί ξανά ποτέ κανείς σε αυτά. Omerta.

U2 feat. Mary J. Blige: Στη μουσική οι διασκευές είναι μια μεγάλη υπόθεση: μπορούν να αποθεώσουν ή να εκθέσουν τον εκάστοτε καλλιτέχνη με τη νέα ματιά πάνω σε κάποιο τραγούδι. Όταν οι U2 αποφάσισαν να διασκευάσουν τον... εαυτό τους, βάζοντας την Mary J. Blige να πει μαζί τους το "One", δεν κατάφεραν απολύτως τίποτα άλλο, παρά να αφαιρέσουν κάποια από τη μαγεία του εξαίσιου κατά τα άλλα κομματιού τους. Παράλληλα όμως έβγαλαν και ένα video clip και πούλησαν και κάποια singles, κατακτώντας εκ νέου air play σε ραδιόφωνα και τηλεόραση. Αναμασήματα του παρελθόντος... ρώτησε κανείς;

«Outside Is America»: Κατά τη δεκαετία του '80 οι U2 υπήρξαν δριμύτατοι κριτές του νεοφιλελεύθερου αμερικανικού κράτους του Ronald Reagan και του George Bush. Κατέκριναν την εισβολή των Η.Π.Α. στο Ελ Σαλβαδόρ με το "Bullet The Blue Sky", σατίρισαν τον πόλεμο του Κόλπου στην περιοδεία "Zoo TV" και μετά σιωπή... Κατά τη διάρκεια των zeros, όταν καλλιτέχνες όπως Bruce Springsteen, R.E.M., System Of A Down, Pearl Jam, Dixie Chicks έδειχναν απίστευτα αντανακλαστικά στις επιλογές της εξωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α., ο λαλίστατος κατά τ' άλλα Bono κρατούσε το στόμα του ερμητικά κλειστό. Ποιους δεν ήθελε να στεναχωρήσει;