Αφιέρωμα Bruce Springsteen: Το Αφεντικό δεν τρελάθηκε ποτέ!

Τον λένε Bruce, αλλά οι φίλοι τον φωνάζουν «Αφεντικό». Γεννήθηκε πριν από 64 χρόνια στο New Jersey, αλλά η ενέργεια που βγάζει στις ζωντανές εμφανίσεις του ισοδυναμεί με αυτή τριών εικοσάρηδων. Παίζει rock, μελωδικό rock, folk και americana και οι στίχοι του αφορούν κατά βάση στα προβλήματα της καθημερινής ζωής. Έχει παίξει στην Ελλάδα μία φορά, το 1988 στα πλαίσια του Live Aid, και από τότε περιμένουμε τη πολυπόθητη δεύτερη. Φέτος κυκλοφόρησε το 18ο στούντιο άλμπουμ του και, με την ευκαιρία, οι επόμενες γραμμές είναι αφιερωμένες σε μία σύντομη αποτίμηση της πλούσιας δισκογραφίας του. Κυρίως και κύριοι... Είναι ο Bruce Springsteen και... οι δίσκοι του!

Οι απαραίτητοι:

Born To Run (1975)
Απλά, ο απόλυτος δίσκος του Bruce Springsteen και ένα από τα κορυφαία rock album όλων των εποχών. Το "Born To Run", από όποια άποψη και αν το δει κανείς, αποτελεί την επιτομή του τι εστί "The Boss": Είναι ένα άλμπουμ που κινείται περίτεχνα ανάμεσα στα δυναμικά rock κομμάτια και τις έντονες μπαλάντες, ένα άλμπουμ με πλουσιότατη παραγωγή, συναίσθημα, παθιασμένες ερμηνείες και στίχους ανατρεπτικούς, «θυμωμένους» αλλά παράλληλα και ελπιδοφόρους. 8 κομμάτια, το ένα καλύτερο από το άλλο, 8 αληθινά αριστουργήματα, 8 κομμάτια που το καθένα έχει γράψει τη δική του ιστορία. Αν έπρεπε ο καθένας μας να έχει μονάχα ένα άλμπουμ του, θα ήταν αυτό!

Darkness On The Edge Of Town (1978)
Μπορεί να είναι λιγότερο εμπορικό, πιο σκοτεινό (όπως υποδηλώνει και ο τίτλος) και δύσπεπτο από τον προκάτοχό του, "Born To Run", μπορεί να μην έβγαλε κανένα hit-single, όμως στο αψεγάδιαστο "Darkness On The Edge Of Town" ακούμε τον Springsteen δυναμικό όσο ποτέ, στις -πιθανότατα- καλύτερές του ερμηνείες. Το "DOTEOT", αν και δεν είναι εύκολο album, δεν αργεί να αποκαλύψει τα διαμάντια του. Το ξεσηκωτικό "Badlands", το σαρωτικό "Adam Raised A Cain", το συναυλιακό "Prove It All Night" και το επικό ομώνυμο "Darkness On The Edge Of Town" (στο οποίο ο Bruce τραγουδάει σα να μην υπάρχει αύριο) βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, αν και η αλήθεια είναι πως στο συγκεκριμένο δίσκο η λέξη «filler» είναι άγνωστη. Παρεμπιπτόντως, στα sessions του δίσκου γράφτηκε και το αιώνιο "Because The Night", το οποίο όμως ο Bruce ένιωσε πως δεν ταίριαζε με το ύφος του "DOTEOT". Για να μην πάει χαμένο, αποφάσισε να το παραχωρήσει σε μία ήδη γνωστή τραγουδίστρια, η οποία την περίοδο εκείνη ηχογραφούσε το τρίτο της άλμπουμ σε διπλανό studio... την Patti Smith.

Born In The USA (1984)
Η '80s παραγωγή και ο ραδιοφωνικός ήχος του "Born In The USA" ξένισαν αρχικά αρκετούς οπαδούς του Springsteen, όμως η ανανέωση αυτή είχε ευεργετικά αποτελέσματα στο ευρύ κοινό, με επτά Top-10 singles και αστρονομικών διαστάσεων αριθμό πωλήσεων. Το "Born In The USA" είναι ο πιο «προσιτός» δίσκος του Bruce, με κομμάτια ευκολομνημόνευτα, ανεβαστικούς ρυθμούς και γενικά αρκετά ευχάριστη διάθεση. Στο "Born In The USA" η δημοσιότητα του Springsteen φτάνει στο ζενίθ της, όπως κάνει κατά πολλούς και η δημιουργικότητά του. Οι εποχές, και κατ' επέκταση οι δίσκοι, που ακολούθησαν όμως, δεν ήταν ακριβώς «στρωμένες με ροδοπέταλα», αφού -κυρίως- τα '90s βρήκαν μουσικά τον Bruce μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Ευτυχώς, ο τρέχων αιώνας επιφύλασσε ένα come-back πιο δυναμικό από ό,τι θα περίμεναν και οι πιο φανατικοί του οπαδοί.

Οι κλασικοί:

The River (1980)
Αγαπημένος δίσκος ουκ ολίγων υποστηρικτών του Bruce. Άλλοτε rock & roll και pop ("Sherry Darling" και "Two Hearts") και άλλοτε σκοτεινό και μελαγχολικό ("Point Blank" και "Drive All Night"), το "The River" αποτελεί τον πιο «κυκλοθυμικό» δίσκο του Αφεντικού, μιας και η αλλαγή στη διάθεση είναι αρκετά συχνή. Το "Hungry Heart", όντας το πρώτο Top-10 hit single του Bruce, μαζί με το ομώνυμο "The River", αποτελούν τις πιο συνήθεις αναφορές του δίσκου. Το μόνο πρόβλημα του δίσκου είναι η... μεγάλη του διάρκεια. Αν αντί για διπλό είχε κυκλοφορήσει ως μονό άλμπουμ, θα άνηκε κάλλιστα στην παραπάνω κατηγορία των «απαραίτητων».

Nebraska (1982)
Τα demo που ο Springsteen έγραψε με την ακουστική του κιθάρα, ως βάση για το διάδοχο του "The River", κατέληξαν να αποτελέσουν τελικά το περιεχόμενο του υποβλητικού "Nebraska". Το album αποτελεί την πιο ιδιαίτερη στιγμή του «απομονωμένου» Bruce. Αν και φανερά ακατέργαστος, ο δίσκος έχει μοναδικό βάθος, διηγούμενος διάφορες μικρές -και κυρίως πεσιμιστικές- ιστορίες... οικονομικής φύσης. Το μυστικό του δεν είναι τόσο στα μεμονωμένα κομμάτια, αλλά στο ότι λειτουργεί εξαιρετικά ως σύνολο, με κοινό προσανατολισμό, μουσικά και στιχουργικά. Όσο πάντως επιτυχημένο και να ήταν το παράτολμο εγχείρημα του "Nebraska", τις δύο φορές που ο Bruce στο μέλλον πήγε να το μιμηθεί (με τα "The Ghost Of Tom Joad" και "Devils & Dust") απέτυχε. Τι δείχνει αυτό; Ίσως τίποτα, ίσως όμως και ότι το Johnny Cash / Dylan στυλ στην πραγματικότητα δεν του ταιριάζει και τόσο.

Magic (2007)
Και μόνο το γεγονός ότι το "Radio Nowhere" μπαίνει άνετα σε οποιαδήποτε best-of συλλογή του Boss, λέει πολλά. Το "Magic" κατάφερε να επαναφέρει τον Bruce στην επικαιρότητα για τα καλά, όντας ποιοτικότατος δίσκος, με κομμάτια που σου μένουν με τη μία, πολυσυλλεκτικός, με ουκ ολίγες «μαγικές» στιγμές και περισσότερο rock feeling από το "The Rising" (βλ. παρακάτω), μαζί με το οποίο αποτελούν ό,τι καλύτερο έχει βγάλει ο Bruce από το "Born In The USA" και μετά.

Οι αξιόλογοι:

The Rising (2002)
7 χρόνια μετά το ακουστικό "The Ghost Of Tom Joad", 10 μετά τις τελευταίες ηλεκτρικές του δουλειές και 17 μετά την τελευταία του στουντιακή συνεργασία με την E-Street Band (η συνοδευτική του μπάντα από το 1972 και μετά), ο Bruce και οι παλιόφιλοί του επέστρεψαν τη στιγμή ακριβώς που ο κόσμος το απαιτούσε: Στη μετά-9/11 πληγωμένη Αμερική. Πολύ λιγότερο πατριωτικός και εξοργισμένος από ό,τι οι συντηρητικοί Αμερικανοί θα περίμεναν και πολύ περισσότερο σκεπτικιστής, o Bruce βάζει τα πράγματα στη θέση τους και καλεί τους συμπατριώτες του να αναρωτηθούν γιατί έγινε ό,τι έγινε, πριν προχωρήσουν σε άλλον έναν άσκοπο πόλεμο (εντάξει, δεν τα κατάφερε, αλλά η προσπάθεια άξιζε!). Το "The Rising" είναι ένα βαθύτατα θλιμμένο άλμπουμ, εμπλουτισμένο όμως με αρκετές ηλιαχτίδες αισιοδοξίας. Το κίνητρο ήταν μεγάλο για τον Bruce και αυτό τον οδήγησε στο να γράψει μερικά από τα κορυφαία του κομμάτια, όπως το απίστευτα συγκινητικό και γεμάτο τύψεις "Nothing Man" ή το ethnic "Worlds Apart". Αν και όχι απόλυτα αντιπροσωπευτικό της καριέρας του Bruce, το "The Rising" είναι ένα πάρα πολύ δυνατό συναισθηματικά άλμπουμ και αποτελεί προσωπική αδυναμία.

Tunnel Of Love (1987)
Εμφανέστατα επηρεασμένος από τον πρόσφατο χωρισμό του, ο Bruce μόλις 3 χρόνια μετά το "Born In The USA" απομακρύνεται ριζικά από το συγκεκριμένο άλμπουμ-σταθμό, γράφοντας τον πιο εσωστρεφή δίσκο του. Ήρεμα αλλά ειλικρινή κομμάτια, χαλαροί ρυθμοί και προσωπικοί στίχοι σε μία δουλειά που δύσκολα θα θεωρήσει κανείς ως την αγαπημένη του, αλλά πολύ εύκολα θα ταυτιστεί μαζί της σε πολλά σημεία. Κορυφαίες στιγμές τα "Brilliant Disguise" και "When You 're Alone".

Greetings From Asbury Park (1973)
Και οι δύο πρώτες δουλειές του Springsteen, τόσο δηλαδή το "Greetings From Asbury Park", όσο και το "The Wild, The Innocent & The E Street Shuffle", μπορούν να χαρακτηριστούν ως «αναγνωριστικές». Ο νεαρός Bruce «ψάχνεται» μουσικά, με αποτέλεσμα η συνοχή να απουσιάζει από το σύνολο των δίσκων, προσπαθώντας παράλληλα να μπουκώσει τις συνθέσεις του με όσο το δυνατόν περισσότερες λέξεις. Όπως και να 'χει, ο πρώτος από τους δύο δίσκους κερδίζει στο νήμα τον διάδοχό του και κατά γενική ομολογία είναι ιδιαίτερα αξιόλογος, χάρη σε κομμάτια όπως τα "Spirit In The Night", "It's Hard To Be A Saint In The City" και "Does This Bus Stop At 82nd Street?". Κομμάτια τα οποία μπορεί να μην προϊδεάζουν πλήρως για τη μετέπειτα εξέλιξη του Bruce, αλλά σίγουρα καθιστούν σαφές πως ο ίδιος δεν είναι απλώς άλλος ένας Dylan wannabe. Ένα χρόνο αργότερα από την κυκλοφορία του "Greetings..." ο κριτικός Jon Landau (σημ.: πιθανότατα ο μόνος άνθρωπος στον κόσμο που βρήκε το "Sticky Fingers" των Rolling Stones κακό album) έγραψε σε άρθρο του την περίφημη φράση: «Είδα το μέλλον του Rock & Roll και το όνομά του είναι Bruce Springsteen». Λίγο καιρό αργότερα, ο Landau προσελήφθη για το διπλό πόστο του manager και παραγωγού του Springsteen...

Ο εναλλακτικός:

We Shall Overcome: The Seeger Sessions (2006)
And now for something completely different, που θα έλεγαν και οι Monty Python: Ένας folk / country δίσκος με διασκευές κομματιών του Pete Seeger, ηχογραφημένος πρακτικά live στο studio, με άγνωστους Νεοϋορκέζους μουσικούς, κομμένος και ραμμένος για να σας φτιάξει το κέφι... σε περίπτωση φυσικά που βρίσκετε ενδιαφέρουσα την αμερικανική folk μουσική! Η επιτυχία του άλμπουμ ήταν τόσο μεγάλη, που ακολούθησε περιοδεία σε ανάλογο μουσικό ύφος, και από αυτή προέκυψε το αξιολάτρευτο "Live In Dublin".

Οι προς αποφυγή:

Human Touch (1992)
Το ημερολόγιο έδειχνε 31 Μαρτίου του 1992, όταν ο Bruce κυκλοφόρησε ταυτόχρονα δύο δίσκους. Ουκ εν τω πολλώ το ευ βέβαια και η απόδειξη στην προκειμένη είναι περίτρανη: Το μεν "Lucky Town" είναι αρκετά συμπαθητικό, αλλά το δε "Human Touch" απλώς δεν έχει λόγο ύπαρξης. Όπως και στην περίπτωση του "The River", τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα αν το δίδυμο αυτό είχε κυκλοφορήσει ως ένα. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν οι 2-3 αξιόλογες στιγμές του "Human Touch" (όπως το ομώνυμο κομμάτι, το "Soul Diver" και το "I Wish I Were Blind") να συμπεριλαμβάνονταν στη θέση των 2-3 filler του "Lucky Town". That simple...

Devils & Dust (2005)
Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού; Καλώς ή κακώς, στο "Devils & Dust" ο Μπρουσάρας κάνει για δεύτερη φορά το ίδιο λάθος, προσπαθώντας να μιμηθεί την ατμόσφαιρα του "Nebraska". "Nebraska" όμως βγαίνει μία φορά μόνο, οπότε το "Devils & Dust" θα το θυμόμαστε μόνο για το ομώνυμο κομμάτι, αλλά και το υπέροχο "Long Time Comin'".

Αναλυτική δισκογραφία (στούντιο δίσκοι):
Greetings From Asbury Park (1973)
The Wild, The Innocent & The E Street Shuffle (1973)
Born To Run (1975)
Darkness On The Edge Of Town (1978)
The River (1980)
Nebraska (1982)
Born In The USA (1984)
Tunnel Of Love (1987)
Human Touch (1992)
Lucky Town (1992)
The Ghost Of Tom Joad (1995)
The Rising (2002)
Devils & Dust (2005)
We Shall Overcome: The Seeger Sessions (2006)
Magic (2007)
Working On A Dream (2009)
Wrecking Ball (2012)
High Hopes (2014)