Roger Waters - The Wall Live @ Ολυμπιακό Στάδιο, 31/07/13

Kατά τη διάρκεια της παράστασης, λέει, χτίζεται ένας τοίχος ο οποίος χωρίζει τους θεατές από τη σκηνή. Θα αρκούσε μόνη της η ιδιότροπη αυτή ιδέα, για να οδηγήσει σε ένα από τα εντυπωσιακότερα δείγματα της λεγόμενης performance art. Η δε εικόνα του ολοκληρωμένου τοίχου του "The Wall", πάνω στον οποίο είναι στραμμένα δεκάδες χιλιάδες βλέμματα, αποτελεί το πιο μνημειώδες γλυπτό της ιστορίας του rock. Το "The Wall", όμως, είναι πρωτίστως ένα ιδιαιτέρως αγαπημένο άλμπουμ. Δεν είναι το καλύτερο άλμπουμ των Pink Floyd. Δεν είναι το δεύτερο καλύτερο. Ούτε καν το τρίτο ή το τέταρτο. Είναι, όμως, ένα αριστούργημα που άγγιξε τα μυαλά εκατομμυρίων, που συνδέεται άρρηκτα με την προσωπικότητα του Roger Waters και του οποίου η Αθήνα είδε το μαγικά αναγνωρίσιμο εξώφυλλο να ζωντανεύει για -ποιος θα το πίστευε- τέταρτη φορά.



Η περιοδεία των Pink Floyd, στις αρχές της δεκαετίας του '80, μετρούσε μόλις μια τριανταριά εμφανίσεις, σε μόνο τέσσερεις πόλεις και το κόστος της γονάτισε την μπάντα. Η τελευταία δε ημερομηνία ήταν και η τελευταία συναυλία των Pink Floyd με τον προβληματισμένο κύριο Waters. Τρεις δεκαετίες αργότερα, οι εξωφρενικές τεχνολογικές εξελίξεις επέτρεψαν στον Roger Waters να ολοκληρώσει το όραμά του για το κατεξοχήν δικό του επίτευγμα από την δισκογραφία των Pink Floyd. Αυτή η παράσταση στην Αθήνα ήταν ήδη η εκατοστή ενενηκοστή όγδοη της νέας περιοδείας - αν δεν έχασα το μέτρημα.



Αν η δεκαετία του '80 προσέδιδε στους προβληματισμούς  του "The Wall" έναν πιο προσωπικό χαρακτήρα, η δεκαετία του '90 το βάφτισε στην κολυμπήθρα της πολιτικής διαμαρτυρίας, συνδέοντάς το με την «Πτώση του Τείχους του Αίσχους», και πλέον το συναρπαστικό show της γιγάντιας περιοδείας επικεντρώνεται σε αντιπολεμικά μηνύματα και σε απελπισμένες κραυγές κατά της κρατικής βίας και του καταναλωτισμού. Θα τολμούσα να υποστηρίξω ότι, ενώ το άλμπουμ "The Wall" είναι μια πολαρόιντ της ιδιοσυγκρασίας του Waters της δεκαετίας του '80 και ανήκει και βασιλεύει σε αυτή, η περιοδεία για το άλμπουμ, το "The Wall Live" ως μοναδικό οπτικοακουστικό επίτευγμα, ανήκει αξιωματικά στην δεκαετία μας. Ναι, μεν, πριν από κάθε σόλο του "Comfortably Numb" θα προσευχόμασταν να εμφανιστεί στην κορυφή του τοίχου ο αξεπέραστος David Gilmour, αλλά η επικαιρότητα και το μεγαλείο της παράστασης αυτής δεν ανέχονται συγκρίσεις.



Κάθε τούβλο που συμπλήρωνε τον τοίχο επέκτεινε την επιφάνεια της προβολής των στοιχειωμένων κινουμένων σχεδίων του "The Wall" και έδινε κι άλλο λίγο χώρο για τα συγκλονιστικά μηνύματα της παράστασης. Ο Roger Waters μετέτρεψε το εμπόδιο σε γέφυρα, το σύμβολο της ψυχολογικής του απομόνωσης σε καμβά επικοινωνίας, σε κοινωνία ιδεών. Και είναι αλήθεια ότι οι συμβολισμοί του έργου, παρότι πολύπλευροι, δεν είναι δυσνόητοι. Ξέρουμε όλοι τι σημαίνει ο σιχαμερός δάσκαλος-μαριονέτα, η πέτρινη αγκαλιά της μάνας, η σύντροφος-αλογάκι της Παναγίας, τα βομβαρδιστικά που ρίχνουν εναλλάξ θρησκευτικά και μονοπωλιακά σύμβολα. Αυτό που δεν ξέρουμε είναι πώς ο «μαέστρος» καταφέρνει να συνδυάζει τόσο αριστοτεχνικά την έξοχη μουσική ένταση με το κατάλληλο υπερθέαμα για να προκαλέσει τόσο έντονη ανατριχίλα.



Το "The Wall Live" είναι πλέον η μεγαλύτερη προπαγάνδα κατά της προπαγάνδας, μια ισχυρή πρόσκληση για σκέψη. Καλεί τον θεατή να κρίνει τα πάντα και να αυτοκρίνεται. Θεωρώ ότι δεν κατάλαβε τι είδε όποιος θεώρησε ότι δεν τον αφορά προσωπικά έστω μία από τις αμέτρητες κριτικές που μοίρασε σαν τραπουλόχαρτα το έργο, καθώς και όποιος έφυγε εξοργισμένος γιατί εστίασε  στο τάδε ή στο δείνα σημείο του, το οποίο για δικούς του λόγους δεν μπορεί να καταπιεί. Θα φαινόταν παράδοξος ο συνδυασμός της αρχικής έμπνευσης του "The Wall", δηλαδή της αποξένωσης του καλλιτέχνη από το κοινό, με την διαμαρτυρία, φερ' ειπείν, για την «κρατική τρομοκρατία» (sic), όπως αυτή αποτυπώθηκε στα βίντεο, αλλά και στο γεγονός ότι η παράσταση αφιερώθηκε στην οικογένεια του Jean Charles de Menezes. Πιστεύω ότι η ολοκλήρωση του έργου, όπως αυτό παρουσιάζεται πλέον, οφείλεται ακριβώς στην νέα αυτή διάστασή του, η οποία υπογραμμίζει αυτόν τον συνδυασμό. Τα τείχη που χτίζουμε εμείς και ο στενός περίγυρός μας γύρω από τον εαυτό μας δεν είναι ανεξάρτητα από τα τείχη που χτίζονται έξωθεν και άνωθεν.



Κι ενώ μερίδα του πλήθους φιλοσοφούσε σιωπηρά, κι ενώ ακόμη, έξω από το στάδιο, υπάρχουν άνθρωποι που αρέσκονται στον απειλητικό βηματισμό των σφυριών, τα χείλη χιλιάδων ραμολιμέντων ροκάδων τραγουδούσαν τους στίχους που ξέρουν απ' όξω κι ανακατωτά. Μαζί, νιάτα άπειρα και οργισμένα, με σορτσάκια κολασμένα και μαλούρες ακατάστατες, τους βάζανε τα γυαλιά, γιατί είχανε μάθει μέχρι και τα σημεία στίξης, ας πούμε. Και καλούμαστε να μην παραδοθούμε στον μανιχαϊσμό. Το θεόρατο Ολυμπιακό Στάδιο δεν ήτανε γεμάτο και θα το απέδιδα τόσο στη γενική αφραγκία, όσο και στην ικανοποίηση της δίψας με τις προ διετίας τρεις παραστάσεις στο πλαϊνό κλειστό. Ήμασταν πάντως πολλοί, ίσως πιο πολλοί κι από καθεμιά από τις προηγούμενες φορές, και τραγουδούσαμε μαζί και χάσκαμε μαζί, μπρος στο μοναδικό θέαμα.



Οι διαφορές της φετινής παράστασης με τις προπέρσινες μάλλον δεν ήταν ουσιώδεις. Προφανώς, ο χώρος επέτρεπε διόγκωση των εφέ. Προφανώς, τσαχπινιές που εξαρτώνται από την ύπαρξη οροφής, όπως η ρίψη χαρτοπόλεμου μικρών χάρτινων συμβόλων καθώς οι οθόνες έδειχναν τα βομβαρδιστικά, δεν ήταν εφικτή. Όμως, ένα φετίχ διορθώθηκε. Το φουσκωτό ιπτάμενο γουρούνι είχε επιτέλους τις διαστάσεις που του αρμόζουν και το χαζέψαμε σαν χάνοι. Η απόδοση των μουσικών και ο ήχος άξιζαν και πάλι αριστεία. Θα επαναλάβω τη -συχνή πλην όμως σπανίως τίμια όπως εν προκειμένω- γκρίνια του Κώστα Σακκαλή, γιατί βεβαίως οι δυο κιθαρίστες, Snowy White και Dave Kilminster, κατάφερναν κάθε τόσο να κλέβουν την παράσταση, αλλά ας ήταν να μεροληπτούσε ο μπαρμπα-Waters υπέρ του πρώτου, έστω για συναισθηματικούς λόγους.



Η θέρμη του ίδιου του Waters και η παθιασμένη ερμηνεία του κατεγράφησαν ξανά στις ξεχωριστά ευχάριστες αναμνήσεις μας. Φυσικά, για άλλη μια φορά, μας μίλησε πολύ στα ελληνικά, παρότι εμφανώς υπέφερε με τις πιο δύσκολες συλλαβές μας, αλλά αρκούσε η φυσικότητα ενός «‘ντάξει» για να μαρτυρήσει τη γνωστή ιδιαίτερη σχέση του με την χώρα μας. Ειδική θερμή μνεία έκανε, αποχαιρετώντας μας, στους καθήμενους στου διαόλου τη μάνα, οι οποίοι πλήρωσαν αντίτιμο δεκαοκτώ ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορώ να σκεφτώ λόγο να μην επαινούνται τέτοιες κινήσεις εν καιρώ κρίσης.



Αυτή -πλην εκκωφαντικής εκπλήξεως- ήταν η τελευταία φορά που είδαμε το "The Wall Live" και νομίζω πως είναι προφανές ότι ήταν μια από τις πιο αξέχαστες συναυλίες που μπορεί να παρακολουθήσει κανείς, στη ζωή του ολόκληρη. Πάμπολλα πηγαδάκια ανέλυαν ευχολόγια για επιστροφή του Roger Waters με κάποιο άλλο από τα λατρεμένα άλμπουμ της ζηλευτής καριέρας του, αλλά αυτός ο άψογος επίλογος θα συνοδεύει με εικόνες τις μελλοντικές ακροάσεις του ξεχωριστού αυτού άλμπουμ. Το "The Wall" θα αγαπιέται, ακόμη κι όταν ξεφουσκώσουν όλα τα φουσκωτά γουρούνια.

Φωτογραφίες: Χρήστος Κισατζεκιάν / www.livephotographs.com