Epica: «Ο μάνατζερ μας παρότρυνε έντονα να μη βγάλουμε ένα διπλό άλμπουμ»

Δυο χρόνια μετά το εκπληκτικό "The Quantum Enigma" οι Epica επιστρέφουν δισκογραφικά με το φιλόδοξο "The Holographic Principle" καλούμενοι να ανταποκριθούν στις υψηλές προσδοκίες μας. Βρήκαμε, λοιπόν, την ευκαιρία να μιλήσουμε με τον Mark Jansen για τη δημιουργία της νέας αυτής δουλειάς, την αγάπη που έχει για την επιστήμη και πώς αυτή του δίνει έμπνευση.

Γεια σου Mark! Πώς είσαι;

Γεια σου Νίκο, είμαι πολύ καλά. Εσύ;

Πολύ καλά, σ’ ευχαριστώ! Ξέρεις ακούω εδώ και αρκετό καιρό το "The Holographic Principle" και πρέπει να σου πω ότι είναι ένα πολύ δυνατό άλμπουμ. Ποιος ήταν ο στόχος σας όταν το γράφατε, ειδικά αν αναλογιστούμε και τις μεγάλες προσδοκίες που έθεσε η επιτυχία του "The Quantum Enigma";

Ο στόχος μας κατά κάποιον τρόπο είναι πάντα ο ίδιος, να κάνουμε ένα άλμπουμ που να είναι τουλάχιστον εξίσου καλό με το προηγούμενο, και ιδανικά καλύτερο, οπότε πάντα ψάχνουμε να βρούμε τρόπους για να βελτιωθούμε. Αυτήν τη φορά για παράδειγμα, προβάραμε τα κομμάτια πολύ περισσότερο ώστε να δουλέψουμε όλες τις λεπτομέρειες, ενώ ηχογραφήσαμε όλα τα ορχηστρικά μέρη ζωντανά, σε αντίθεση με το "The Quantum Enigma" στο οποίο είχαμε μόνο τα έγχορδα και τις χορωδίες. 

Αυτήν τη φορά τα κρουστά αλλά και τα πνευστά ηχογραφήθηκαν ζωντανά, οπότε θέλαμε να κάνουμε κάτι πραγματικά μοναδικό, χωρίς όμως να σκεφτόμαστε ιδιαίτερα την επιτυχία της προηγούμενης δουλειάς μας. Είχαμε ήδη βάλει αρκετή πίεση στους εαυτούς μας που μας αρκούσε για να φτάσουμε στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, αν επιπλέον σκεφτόμασταν ότι είχαμε να ακολουθήσουμε έναν επιτυχημένο δίσκο η πίεση θα ήταν πολύ μεγάλη. Ευτυχώς, αυτό δεν συνέβη και μπορώ να σου πω πως δουλέψαμε με έναν αρκετά χαλαρό τρόπο γι’ αυτόν τον δίσκο.

Υπήρχαν διαφορές στον τρόπο σύνθεσης αυτήν τη φορά; Μπορείς να μας δώσεις μια ιδέα για το πώς συνεισφέρει ο καθένας στον ήχο και πώς εν τέλει τα κομμάτια παίρνουν την τελική τους μορφή;

Βασικά πάντοτε ξεκινάμε από τα οικιακά μας στούντιο, ο καθένας γράφει μερικά κομμάτια, εννοώ τους πέντε άνδρες της μπάντας, όλοι μας γράφουμε μουσική κι όταν νιώθουμε πως έχουμε αρκετά κομμάτια μαζευόμαστε, ακούμε τα τραγούδια και λέμε ειλικρινά τι μας αρέσει και τι όχι. Αυτό γίνεται μαζί με τον παραγωγό μας, τον Joost Ban Der Broek, ο οποίος είναι καλός στο να κρατάει μια γενική εικόνα, αλλά επίσης είναι και υπερβολικά ειλικρινής (γέλια), αυτό είναι, όμως, που χρειαζόμαστε επειδή φυσικά ο καθένας αγαπά τα δικά του κομμάτια. Είμαστε φυσικά ειλικρινείς ο ένας απέναντι στον άλλον, όμως το να υπάρχει και κάποιος εκτός της μπάντας το κάνει πιο εύκολο. Αφού, λοιπόν, είχαμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε δεκαοκτώ κομμάτια, έξι από αυτά δεν βρήκαν θέση στον δίσκο παρόλο που ηχογραφήθηκαν μαζί με τα υπόλοιπα, κι έτσι ο δίσκος έφτασε να αποτελείται από δώδεκα τραγούδια. 

Αυτήν τη φορά, όπως είπες, υπάρχει μεγαλύτερη έμφαση στην ενορχήστρωση, με πολλά διαφορετικά όργανα που χρησιμοποιήθηκαν. Αλήθεια, η ενορχήστρωση υπάρχει εξαρχής στο μυαλό σας ή είναι κάτι που προκύπτει εφόσον ολοκληρωθεί η σύνθεση των κομματιών;

Πράγματι, όταν αρχίσαμε να γράφουμε δεν το σκεφτήκαμε ιδιαίτερα αλλά όταν ξεκίνησαν οι ηχογραφήσεις προέκυψε η ιδέα να έχουμε αληθινά όργανα για όλα, οπότε στην ουσία η ιδέα ήρθε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, δεν ήταν συνειδητή απόφαση εξαρχής αλλά κάτι που μας άρεσε στην πορεία. Ξεκινώντας από κάποια όργανα, η μια ηχογράφηση έφερε την άλλη, ώσπου αποφασίσαμε να γράψουμε τα πάντα ζωντανά, κάτι που κάνει μεγάλη διαφορά στον ήχο. Όταν ένα όργανο παίζεται πραγματικά και δεν είναι sample πάντα ακούγεται πιο αληθινό, με περισσότερο συναίσθημα. Ακόμη κι όταν κάποιος κάνει ένα μικρό λάθος, είναι ίσως εκτός τόνου εδώ κι εκεί, έχει τη χάρη του, γιατί όταν τα βάζεις όλα μαζί, ένα όργανο ανάμεσα σε άλλα πενήντα με κάποιο περίεργο τρόπο το κάνει να ακούγεται καλύτερο, εμπλουτίζει τον ήχο.

Ενώ υπάρχουν μπόλικες πιασάρικες μελωδίες στον δίσκο, νιώθω πως είναι ένα πιο δύσκολο άκουσμα, με πολλά progressive στοιχεία και δυναμικές αλλαγές. Πόσο δύσκολο είναι να γράφετε κομμάτια που να κρατάνε την ισορροπία μεταξύ όλων των στοιχείων που χαρακτηρίζουν τον ήχο σας;

Πράγματι, είχαμε και κάποια κομμάτια που ήταν ακόμη πιο progressive όταν αρχίσαμε να τα ηχογραφούμε, αλλά αλλάξαμε κάποια μέρη γιατί όπως είπες πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία. Όταν νιώθαμε πως ένα κομμάτι ήταν πολύ progressive κι έχανε λίγο την ταυτότητά του ξαναγράφαμε κάποια μέρη ώσπου να νιώσουμε πιο άνετα με αυτό. Μπορείς να το κάνεις όσο δύσκολο θες, όσο πιο progressive θες, αλλά τελικά αυτό που είναι σημαντικό είναι να εξυπηρετείς το κομμάτι, οπότε αυτό ήταν κάτι που είχαμε πάντα στο μυαλό μας, παρόλο που όντως το άλμπουμ είναι πιο progressive από το "The Quantum Enigma", ελπίζω να κρατήσαμε μια καλή ισορροπία! (γέλια)

To concept του δίσκου είναι δική σου ιδέα, και συνεχίζεις να εξερευνείς επιστημονικά θέματα όπως και στο "The Quantum Enigma". Πώς σου ήρθε η ιδέα για το "The Holographic Universe" και πώς προετοιμάζεσαι για να γράψεις στίχους με τέτοια θεματολογία;

Η ιδέα προέκυψε γιατί μετά το "The Quantum Enigma" συνέχισα να παρακολουθώ ντοκιμαντέρ σε σχέση με κβαντική φυσική κι επίσης έβλεπα κάποιες διαλέξεις του Leonard Susskind που είναι το λεγόμενο "bad-boy" της κβαντικής φυσικής, και έχει προτείνει τη θεωρία πως όλο το σύμπαν ίσως είναι ένα ολόγραμμα, και προσπαθεί να το αποδείξει με μαθηματικούς υπολογισμούς. Αυτό μου ακούστηκε πολύ ενδιαφέρον, στην αρχή σκέφτηκα, όπως πιθανότατα όλοι μας, πως αυτό δεν είναι δυνατό, αλλά όσο διαβάζεις γι’ αυτό αρχίζεις να πιστεύεις πως ίσως είναι όντως έτσι. Ένας ακόμη λόγος που μου άρεσε σαν θεματολογία είναι πως μπορείς να κινηθείς σε πολλές κατευθύνσεις, επειδή μοιάζει με επιστημονική φαντασία που γίνεται πραγματικότητα.

Το concept είναι κάτι που σκέφτεσαι αφού έχει ολοκληρωθεί η σύνθεση, ή είναι παράλληλη διαδικασία;

Ναι, βασικά προκύπτει μετά τη μουσική, επειδή η μουσική είναι που δίνει έμπνευση τόσο στη Simone όσο και σε μένα για να γράψουμε στίχους, και πρέπει να ταιριάζουν και με τη μουσική που έχεις στα χέρια σου. Αν είχα το concept αλλά η μουσική δεν μας έδινε το κατάλληλο συναίσθημα θα επιλέγαμε κάτι άλλο. Υπήρχαν κομμάτια που δεν έμοιαζαν να ταιριάζουν με το θέμα και είναι και αυτά που δεν βρήκαν θέση στο άλμπουμ. Οπότε, είναι κάπως αστείο ότι τελικά τα κομμάτια που ασχολούνται με την υπόθεση των ολογραμμάτων τελικά κατέληξαν να βρίσκονται και στον δίσκο.

Γι' ακόμη μια φορά δουλέψατε με τον Joost van den Broek στη θέση του παραγωγού, και θα ήθελα να μας πεις με ποιον τρόπο επηρεάζει τη διαδικασία της σύνθεσης. Σας δίνει συμβουλές για την ενορχήστρωση, σας βοηθά να επιλέξετε τα κομμάτια που θα μπουν στον δίσκο; Πόσο σημαντικό θεωρείς πως είναι το να έχεις μια εξωτερική γνώμη πάνω σε κάτι τόσο προσωπικό όσο η μουσική σου;

Η επιρροή του είναι πολύ μεγάλη, έρχεται στο οικιακό στούντιο του καθενός μας όταν γράφουμε και μας λέει τη γνώμη του, όπως είπες προσθέτει ιδέες ή ενορχηστρώσεις, οπότε είναι εκεί από την αρχή και συνεισφέρει με ιδέες και γνώμες για τα κομμάτια. Μαζί χτίζουμε τα τραγούδια και επίσης μας βοηθά να επιλέξουμε αυτά που θα μπουν στον δίσκο. Ξέρεις, όλοι έχουν μια γνώμη, όλοι έχουν μια ψήφο οπότε είμαστε έξι μέλη της μπάντας συν τον Joost που ψηφίζουμε και εν τέλει αποφασίζουμε ποια κομμάτια θα μπουν στον δίσκο.

Πολύ δημοκρατική διαδικασία, ξέρεις πως δεν συνηθίζεται αυτό! (γέλια)

(Γέλια) Όντως είναι, αλλά όταν έχεις να επιλέξεις τα κομμάτια πάντα κάποιος στενοχωριέται αν οι επιλογές του δεν τα καταφέρουν, συνήθως όμως η συλλογική απόφαση είναι και αυτή που τελικά είναι η καλύτερη.

Παράλληλα με τη σύνθεση και την ηχογράφηση μεσολάβησε και περιοδεία, πιστεύεις ότι αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε μια πιο καθαρή οπτική για το υλικό και ίσως να το βελτιώσετε;

Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, το μεγάλο πλεονέκτημα είναι πράγματι πως καθαρίζεις το μυαλό σου και επιστρέφεις με μια ανανεωμένη οπτική, κάτι που έχει θετική επίδραση στη μουσική, αλλά φυσικά είναι και κουραστικό γιατί στο στούντιο είσαι πλήρως συγκεντρωμένος και ξαφνικά πρέπει να βγεις σε περιοδεία, που είναι ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος και καλείσαι να κάνεις αυτήν την αλλαγή. Όταν η περιοδεία τελειώνει μερικές φορές πρέπει να πάμε στο στούντιο απευθείας και είναι δύσκολο να λείπεις από το σπίτι σου για τόσο μεγάλο διάστημα. Υπάρχουν, λοιπόν, θετικά και αρνητικά αλλά γι' αυτόν τον δίσκο πιστεύω πως μας βοήθησε γιατί μπορέσαμε να ακούσουμε τη μουσική ξανά με ανανεωμένη οπτική και να έχουμε φρέσκιες ιδέες.

Όπως είπες και πριν υπάρχουν ακόμη έξι κομμάτια που ηχογραφήθηκαν, σκοπεύετε να τα κυκλοφορήσετε ίσως σε κάποια ειδική έκδοση του δίσκου;

Κοιτάμε τι μπορούμε να κάνουμε, δεν θέλουμε να κυκλοφορήσει ως bonus δίσκος σε διαφορετικές εκδόσεις, τα κομμάτια ταιριάζουν πολύ μεταξύ τους. Οπότε κοιτάμε το ενδεχόμενο να βγάλουμε ένα EP έναν χρόνο μετά την κυκλοφορία του "The Holographic Principle". Τα κομμάτια γράφτηκαν με σκοπό να μπουν στον δίσκο, δεν σημαίνει ότι δεν ήταν αρκετά καλά και δεν μπήκαν, απλά η ροή ήταν καλύτερη με τα υπόλοιπα δώδεκα. Αλλά νομίζω πως αξίζουν μια καλή κυκλοφορία.

Σκεφτήκατε καθόλου το ενδεχόμενο να βγάλετε διπλό δίσκο;

Ναι, το σκεφτήκαμε, αλλά ο manager μας δεν ήταν και πολύ υπέρ της ιδέας αυτής, οπότε μας παρότρυνε έντονα να μην βγάλουμε ένα διπλό δίσκο! (γέλια)

Σύντομα έχετε και το δικό σας φεστιβάλ, το EpicMetalFest με φοβερό lineup και η άλλη σου μπάντα οι Mayan παίζουν επίσης εκει! Αφού σηματοδοτεί την κυκλοφορία του νέου δίσκου, σκοπεύετε να τον αναπαράγετε ζωντανά στην ολότητά του;

Θέλουμε να έχει ενδιαφέρον για όλους, υπάρχει κόσμος που θα έρθει για να ακούσει παλιότερα κομμάτια, κόσμος που θέλει να ακούσει νέο υλικό, οπότε προσπαθούμε να έχουμε ένα ισορροπημένο setlist. Παίζουμε ένα 75% από τον δίσκο αλλά όχι όλο, επειδή έχουμε σχεδόν δυο ώρες και θέλουμε να παίξουμε και παλιότερα κομμάτια ώστε να ευχαριστήσουμε τους πάντες, οπότε κάποια κομμάτια θα παιχτούν ζωντανά αργότερα, θα έχουμε αλλαγές στο setlist άρα σύντομα ο κόσμος θα δει όλα τα κομμάτια στη ζωντανή τους εκδοχή.

Πόσο δύσκολο θα είναι για σένα να παίζεις με δυο διαφορετικές μπάντες την ίδια μέρα; Είναι μπόλικη μουσική για να θυμάσαι!

(Γέλια) Έχω μια λύση γι' αυτό επειδή θα είμαι απολύτως συγκεντρωμένος στην εμφάνιση των Epica, οπότε μάλλον θα παίξω δυο κομμάτια με τους Mayan, ούτως ή άλλως το set θα είναι μικρό και τώρα έχουμε δυο τραγουδιστές για τα brutal φωνητικά, οπότε ο άλλος θα τραγουδήσει τα υπόλοιπα κομμάτια. Νομίζω πως αυτό θα δουλέψει άψογα για μένα, επειδή όντως αν είχα να μάθω και όλο το σετ των Mayan θα είχα λιγότερο χρόνο για να προετοιμαστώ για ένα τόσο σημαντικό show με τους Epica. Αν η εμφάνιση υστερούσε γι' αυτόν τον λόγο θα ένιωθα πολύ άσχημα, οπότε νομίζω πως έχω βρει την τέλεια λύση.

Επίσης για πρώτη φορά το φεστιβάλ θα γίνει και στη Βραζιλία, πώς το αποφασίσατε και πώς επιλέχθηκε η Βραζιλία ανάμεσα σε τόσες χώρες;

Σκεφτόμασταν πού θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα ακόμη EpicMetaFest, γιατί πάντα θέλουμε να προκαλούμε τους εαυτούς μας και η Βραζιλία μας ήρθε στο μυαλό επειδή είναι πολύ καλή χώρα για μας και πάντα έχουμε πολύ θερμή υποδοχή από τον κόσμο εκεί. Επίσης, γνωριζόμαστε και είμαστε φίλοι με έναν promoter εκεί, ο ίδιος ήθελε να δουλέψει σε αυτό το project, άρα όλα ταίριαξαν κι αποφασίσαμε να το κάνουμε τελικά.

Μήπως αυτή η περιοδεία είναι μια καλή ευκαιρία να κυκλοφορήσετε ένα ακόμη live άλμπουμ; Σίγουρα είναι δύσκολο να ξεπεράσετε το "Retrospect", αλλά υπάρχουν πολλά κομμάτια από τους επόμενους δίσκους γεμάτα ενέργεια που σίγουρα θα ήταν ιδανικά για μια live κυκλοφορία. Έχετε συζητήσει το ενδεχόμενο αυτό;

Ναι, μερικές φορές συζητάμε το να ηχογραφήσουμε κάτι ζωντανά, αλλά θα πρέπει να το σκεφτούμε περισσότερο. Έχεις δίκιο σε αυτό που είπες, το "Retrospect" έκλεισε όμορφα μια περίοδο των Epica και με το "The Quantum Enigma" πήγαμε σε μια νέα κατεύθυνση, κρατώντας τα στοιχεία των Epica αλλά με έναν ανανεωμένο ήχο και θα ήταν ωραίο να κάνουμε κάτι με αυτά τα κομμάτια. Θα μπορούσαμε να βγάλουμε ένα live άλμπουμ από αυτήν την περιοδεία, αλλά θα μπορούσαμε και να περιμένουμε ώστε να βγάλουμε έναν ακόμη δίσκο ώστε να έχουμε περισσότερα νέα κομμάτια για μια live κυκλοφορία, θα πρέπει να το δούμε, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά.

Όπως είπες, το "The Quantum Enigma" σηματοδότησε μια νέα περίοδο για την μπάντα, και το "The Holographic Principle" συνεχίζει σε αυτήν την κατεύθυνση. Παρόλο που είναι νωρίς ακόμη για να το ρωτήσω, ποιο θα είνα το επόμενο βήμα για τους Epica; Είμαι σίγουρος πως έχεις κάποιου είδους masterplan στο μυαλό σου!

(Γέλια) Για να είμαι ειλικρινής, δεν έχουμε σκεφτεί ιδιαίτερα το επόμενο βήμα ακόμη, ήταν μια τόσο έντονη διαδικασία η δημιουργία αυτού του δίσκου και μόλις ολοκληρώθηκε νιώσαμε εντελώς εξαντλημένοι επειδή διοχετεύσαμε όλη μας την ενέργεια σε αυτό. Οπότε, μόλις τα επίπεδα ενέργειας ξανανέβουν και γεμίσουμε τις μπαταρίες μας θα αρχίσουμε να το συζητάμε. Πιθανότατα θα ξεκινήσουμε όπως πάντα, απλά γράφοντας τα κομμάτια, και δεν ξέρουμε ποιο είναι το επόμενο βήμα, απλά γίνεται, κάτι αόρατο μας δείχνει το δρόμο, είναι δύσκολο να στο εξηγήσω!

Ξέρεις πως έχετε μεγάλο κοινό εδώ στην Ελλάδα, έχεις να μοιραστείς κάποια νέα για το πότε μπορούμε να περιμένουμε την επιστροφή σας στη χώρα μας;

Δεν έχουμε ακόμη κάτι κανονισμένο, φυσικά και θέλουμε να έρθουμε στην Ελλάδα στα πλαίσια αυτής της νέας περιοδείας, απλά είναι σημαντικό να βρούμε τη σωστή στιγμή γιατί θα είναι αρκετά γεμάτο το πρόγραμμα, ελπίζω να γίνει σύντομα και όχι σε δυόμιση χρόνια από τώρα, αλλά δεν έχουμε κλείσει ακόμη ημερομηνίες, ελπίζω να μη μας πάρει πολύ καιρό όμως.

Σ' ευχαριστώ για τον χρόνο σου και ελπίζω να τα πούμε σύντομα από κοντά!

Ναι, ελπίζω σύντομα να έχω νέα για εμφανίσεις την Ελλάδα! Σ' ευχαριστώ!

Διαβάστε εδώ την κριτική του δίσκου "The Holographic Principle" από τον Νίκο Καταπίδη.