«A Buyer's Guide»: Neil Young

Τον έχουν αποκαλέσει νονό του grunge, folk ήρωα και άλλα χίλια πράγματα προσπαθώντας να του τοποθετήσουν ταμπέλες οι οποίες επιστράφηκαν κάθε φορά με θόρυβο στα μούτρα κοινού και κριτικών. Πρόκειται για έναν από τους καλλιτέχνες που τιμά τη λέξη rock που τον συνοδεύει. Κάποιον που έχει το δικό του τρόπο σκέψης και έκφρασης, τον δικό του τρόπο που τραγουδά, συνθέτει και παίζει κιθάρα και από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 δεν σταματάει να εκπλήσσει το κοινό του με τις αλλεπάλληλες στροφές στην καριέρα του. Δεν νοιάζεται για τη γνώμη κανενός και σίγουρα δεν νοιάζεται για τον οδηγό αγοράς που κάποιος στην Ελλάδα αποφάσισε να συντάξει βοηθώντας τους όποιους ενδιαφερόμενους να μπουν (για πρώτη φορά ή περισσότερο) στον κόσμο της μουσικής του.



Έτσι κι εγώ θα προσπαθήσω, για τον εαυτό μου πρώτα από όλα, να σταχυολογήσω μερικά από τα αντιπροσωπευτικότερα άλμπουμ του Neil Young περιορισμένος στη φόρμα του Buyer's Guide η οποία σού προσφέρει το πλεονέκτημα (αφού την έχεις καταραστεί χίλιες φορές για τους αριθμητικούς περιορισμούς της) του ότι σε αναγκάζει τελικά να διαλέξεις το κορυφαίο αριστούργημα ανάμεσα στα αριστουργήματα και την κορυφαία πατάτα ανάμεσα στις πατάτες.

Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, με παραπάνω από 40 χρόνια καριέρας και με περισσότερους από 50 δίσκους (σόλο, με τους Buffalo Springfield, τους Crosby, Stills & Nash, τους Crazy Horse, τους Pearl Jam και άλλους), κάποια σπουδαία άλμπουμ δεν θα τα βρείτε εδώ. Για το 80λεπτο compilation τραγουδιών δεν χρειάζεται καν να σχολιάσω.

Ξεκινήστε απλώς, λοιπόν, από εδώ το μεγάλο ταξίδι στον κόσμο ενός από τους μεγαλύτερους όλων των εποχών.

Masterpieces
	Harvest Reprise (14/2/1972) Το τελειότερο παράδειγμα συνδυασμού εμπορικής και καλλιτεχνικής επιτυχίας. Ο Neil Young πετυχαίνει την «καρδιά του χρυσού» βλέποντας την country μέσα από τη ματιά ενός χίπη, χρησιμοποιώντας κορυφαίους μουσικούς από το Nashville. Το pedal steel του Ben Keith, το μπάντζο και η φυσαρμόνικα «ζωγραφίζουν» πάνω στον συνθετικό καμβά του Young, ο οποίος συνθέτει για αυτό το άλμπουμ μερικά από τα πιο αξιομνημόνευτα τραγούδια του. 40 χρόνια μετά τα "Heart Of Gold", "Old Man", "Alabama" και "The Needle And The Damage Done" θεωρούνται κλασικά, ενώ περίσσια μαγεία φανερώνεται στα λιγότερο προβεβλημένα "Out On The Weekend" και "Words". Η επιρροή του "Harvest" στην alternative και Americana σκηνή είναι τεράστια, αντίστοιχη με αυτή των πρώτων δίσκων του Bob Dylan, o οποίος δήλωσε κάποτε εκνευρισμένος ότι το να ακούει το συγκεκριμένο άλμπουμ είναι σαν να ακούει τον εαυτό του.
	On The Beach Reprise (19/7/1974) Το κορυφαίο άλμπουμ που ο Neil Young αρνούταν να κυκλοφορήσει σε CD λόγω των περιορισμένων ηχητικών δυνατοτήτων του συγκεκριμένου μέσου βρήκε τελικά τον ψηφιακό του HDCD δρόμο το 2003. Λίγοι έχουν καταφέρει να αποτυπώσουν τόσο όμορφα την απογοήτευση που νιώθουν όταν όλα τους πάνε στραβά. Το τέλος του χιπισμού, τα προβλήματα στη σχέση του, το σκάνδαλο του Watergate, οι κακές σχέσεις με τους Crosby, Stills & Nash, η καταστροφή της Γης από τις πετρελαϊκές εταιρίες και η πιεστική δημοφιλία είναι η βάση πάνω στην οποία o Young θα δημιουργήσει μερικά από τα ομορφότερα τραγούδια του. Η τηγανιτή μαριχουάνα με μέλι και ο απροβάριστος country βιολιστής Rusty Kershaw ("Ambulance Blues") έπαιξαν τον ρόλο τους, ενώ η guest συμμετοχή του rhythm section των The Band βάζει άλλη μια πινελιά τελειότητας στο ανθεμικό "Revolution Blues".
Cornerstones
	Everybody Knows This Is Nowhere Reprise (14/5/1969) Τα συστατικά: Μια Gibson Les Paul του 1953 (με το παρατσούκλι Old Black) που ο προηγούμενος ιδιοκτήτης της ξεφορτώθηκε για τον κακό της ήχο και ένας ενισχυτής Fender Deluxe του 1959 των 50 δολαρίων. Ένα συγκρότημα ερασιτεχνών, η ένταση στο τέρμα και ένας Neil Young απόλυτο αφεντικό, απελευθερωμένος από τον καθαρό ήχο των Buffalo Springfield και το κυνήγι του τέλειου. Εδώ βρίσκεται η γέννηση του κουλού παιξίματος του Young, εδώ βρίσκονται τα σπουδαία τζαμαρίσματα και δικίθαρα με τον Danny Whitten. Αυτή η ατμόσφαιρα, ο ωμός ήχος και το δέσιμο των αυθεντικών Crazy Horse δεν θα αποτυπωθεί ποτέ ξανά στουντιακά, μιας και λίγα χρόνια αργότερα ο Whitten θα φύγει από τη ζωή, νικημένος από τις εξαρτήσεις του.
	Tonight's The Night Reprise (20/6/1975) Έχοντας πρόσφατα χάσει δύο συνοδοιπόρους του (τον κιθαρίστα των Crazy Horse, Danny Whitten, και τον roadie Bruce Perry), ο Neil Young δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστος. Η απελπισία και ο θάνατος περνάνε άμεσα στην τέχνη του που αποτυπώνεται ακατέργαστη σε αυτό το άλμπουμ το οποίο απέρριψαν οι πάντες - από τα στελέχη της Warner μέχρι τους συναδέλφους και φίλους του. Δύο χρόνια αργότερα θα βρει τελικά τον δρόμο για τα δισκοπωλεία. Ακόμα και μετά τις τροποποιήσεις της δισκογραφικής (η οποία αφαίρεσε μικροφωνισμούς, φυσήματα και ραπαρίσματα τα οποία ο Young είχε επίτηδες αφήσει), ανάγκασε τους μουσικοκριτικούς να αποδώσουν για πρώτη φορά στον Καναδό το παράσημο του πραγματικά ελευθέρου καλλιτέχνη. Η ύπαρξη της αυθεντικής αρχικής ηχογράφησης είναι ένας μύθος για τους οπαδούς που περιμένουν χρόνια να βγει στην επιφάνεια.
Worth Exploring
	Ragged Glory Reprise (9/9/1990) Λίγο μετά την επιστροφή στην Reprise και το "Freedom", η νέα γενιά των συγκροτημάτων που ήταν έτοιμη να κατακτήσει την αγορά της Αμερικής βρίσκει το πρότυπό της. O Neil Young είναι ο μόνος από τους παλιούς rockers που δεν έχει πουλήσει τις αρχές του και από τους λίγους που εμπνέει ακόμα με την μουσική του. Λίγο μετά το "The Bridge: A Tribute To Neil Young" του 1989, o Καναδός τούς δίνει έναν ακόμη λόγο να πατήσουν πάνω του με το "Ragged Glory" θυμίζοντας ποιός φόραγε στις αρχές των 70s τα φανελένια καρό πουκάμισα ενώ grungαρε τις κιθάρες του. Όλοι οι αιώνιοι losers βρήκαν τον ύμνο τους στο "F*!#in' Up", ενώ ο Young βρήκε ξανά τη μαγεία των Crazy Horse.
	Sleeps With Angels Reprise (6/8/1994) Ή, αλλιώς, το άλμπουμ του Kurt Cobain. Όπως και στο "Tonight's The Night" έτσι κι εδώ η αντίδραση του Neil Young στον χαμό του αρχηγού των Nirvana και στην αναφορά στο δικό του «It's better to burn out than to fade away» στο σημείωμα που άφησε πίσω του είναι άμεση. Οι Crazy Horse πιάνουν το νόημα, χαμηλώνουν τις ταχύτητες και βοηθούν τον Young να θρηνήσει τον φίλο που δεν γνώρισε ποτέ στο ομώνυμο τραγούδι με τα ελεγειακά δεύτερα φωνητικά τους. Το σκοτεινό και εγκεφαλικό στο σύνολό του άλμπουμ (με εξαίρεση το δυνατό "Piece Of Crap") θα ενθουσιάσει τους μουσικοκριτικούς και θα αποτελέσει μια ακόμα κορυφή στην πολύχρονη καριέρα του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη.
	Le Noise Reprise (28/9/2010) Η δεκαετία του 2000 αποδείχθηκε γόνιμη και όπως πάντα πολύπλευρη για τον Young. Από τον αντιπολεμικό ηλεκτρισμό του "Living With War" στη γλυκιά country αναπόληση του "Prairie Wind" και από εκεί στο πολυσυλλεκτικό "Chrome Dreams II", ο «Shakey» έδειξε τα δόντια του και πάλι στους βολεμένους στον μύθο τους συνομήλικους rock ήρωες. Ήταν όμως στις αρχές της νέας δεκαετίας όταν μας σόκαρε πραγματικά ξανά, παρουσιάζοντας το avant-garde "Le Noise". Ακατέργαστο, ηλεκτρικό και μοναχικό συνθετικά και εκτελεστικά, μοναδικό και πρωτοποριακό από άποψη παραγωγής (λέγε με Daniel Lanois) είναι το άλμπουμ που (συγχωρήστε μου το κλισέ) θα είχαν αποθεώσει όλοι αν προερχόταν από το νέο πουλέν κάποιας δισκογραφικής.
Nerd Alert
	Zuma Reprise (10/11/1975) Οι Crazy Horse ανασυντάσσονται με τον Frank Sampedro στη ρυθμική κιθάρα, ο οποίος προσφέρει στο συγκρότημα πρόσβαση σε ναρκωτικά που βοηθούν στο χαλαρό και χαρούμενο κλίμα των ηχογραφήσεων. Από κιθάρα δεν καταφέρνει και πολλά, αλλά το δέσιμο της μπάντας είναι πιο σημαντικό για τον Neil Young που δημιουργεί πιο απλές συνθέσεις οι οποίες εκμεταλλεύονται την χημεία των Sampredo, Molina, Talbot. O γνωστός συνδυασμός country τραγουδοποιίας και ηλεκτρικών ταξιδιάρικων ύμνων επιστρέφει στη δισκογραφία του Young προσφέροντας εκτός του "Cortez The Killer" το υπέροχο "Dangerbird" με τα δεύτερα φωνητικά από άλλο ...τραγούδι. O Bob Dylan, που παρακολούθησε τις ηχογραφήσεις, παρατήρησε ότι οι Horse είχαν καλό ρυθμό αλλά δεν ήξεραν ουσιαστικά να παίζουν. Η απάντηση του Neil: «Συμφωνώ αλλά σκέψου το, θα μπορούσες να παίζεις και εσύ μαζί τους».
Keep Away
	Everybody's Rockin' Geffen (27/7/1983) 23 λεπτά εύπεπτου και επιφανειακού rockabilly γεμάτου doo-wop δεύτερα φωνητικά ήταν η απάντηση του Neil Young όταν ο David Geffen του ζήτησε να βγάλει «rock 'n' roll» δίσκους. Είχε προηγηθεί το "Trans" στο οποίο τα vocoder είχαν τρομάξει το αφεντικό. Φυσικά κανείς δεν μπορεί να πατρονάρει τον Young o οποίος υιοθετεί την περσόνα ενός θείου του, ντύνει την νέα μπάντα με ροζ κουστούμια και οδηγεί στην τρέλα τους υπεύθυνους της νέας του δισκογραφικής. Η αγωγή της Geffen για τη παραγωγή αντιεμπορικών και μη αντιπροσωπευτικών δίσκων έχει μείνει στην ιστορία (επηρεάζοντας και τους R.E.M. που θα υπογράψουν για αυτόν τον λόγο στη Warner) . O Young αργότερα θα δηλώσει: «Όταν χτίζω κάτι πρέπει συστηματικά να το καταστρέφω πριν οι άνθρωποι αποφασίσουν: "Έτσι μπορούμε να τον ορίσουμε"».
Live
	Live Rust Reprise (19/11/1979) Μήνες μετά το σπουδαίο "Rust Never Sleeps" το οποίο περιείχε μια μίξη ζωντανών και στούντιο ηχογραφήσεων, ο Neil Young κυκλοφορεί ολοκληρωμένο live άλμπουμ με τους Crazy Horse. Ο συνδυασμός των ακουστικών κομματιών με τους ηλεκτρικούς ύμνους, η απόδοση του συγκροτήματος και φυσικά οι πολύ καλές επιλογές από τον μέχρι τότε κατάλογο του τραγουδοποιού τοποθετούν το συγκεκριμένο άλμπουμ στην κορυφαία θέση των ζωντανών ηχογραφήσεων του Young. Οι μαρτυρίες των ακροατών που βρέθηκαν στην περιοδεία του 1978 μιλούν για απίστευτες εντάσεις και όποιος ακούσει το ηλεκτρισμένο "Hey Hey, My My" (ειδικά από βινύλιο) μπορεί να φανταστεί το τι βίωσαν. Τα "Cortez The Killer", "Tonight's The Night" και "Like A Hurricane" δεν έχουν αποτυπωθεί ποτέ ωραιότερα ζωντανά.

A Compilation

Με την ίδια λογική που υπάρχει για τα άλμπουμ, έτσι κι εδώ κάποια σπουδαία τραγούδια θα μείνουν έξω για αυτά που θεωρώ σπουδαιότερα ή/και αντιπροσωπευτικότερα. Είναι και μερικά μεγάλα σε διάρκεια (όπως το "Ordinary People" και το "Down By The River") τα οποία με πόνο άφησα έξω. Ή όχι.

01. Cowgirl In The Sand (Everybody Knows This Is Nowhere)
02. Helpless (Deja Vu – με τους Crosby, Stills, Nash & Young)
03. Ohio (Single – με τους Crosby, Stills, Nash & Young)
04. Southern Man (After the Gold Rush)
05. Out On The Weekend (Harvest)
06. The Needle And The Damage Done (Harvest)
07. Revolution Blues (On The Beach)
08. Tonight's The Night (Tonight's The Night)
09. Cortez The Killer (Zuma)
10. Like A Hurricane (American Stars ‘N Bars)
11. Comes A Time (Comes A Time)
12. Hey Hey, My My (Into The Black) (Rust Never Sleeps)
13. Rockin' In The Free World (Freedom)
14. F*!#in' Up (Ragged Glory)
15. Sleeps With Angels (Sleeps With Angels)
16. Walk With Me (Le Noise)