The Martian: Mία Κριτική

Συνέπεια είναι το δεύτερό μου όνομα, γι' αυτό και την προηγούμενη εβδομάδα δεν έχουμε κείμενο. Θα το αποδώσω στο γεγονός πως δεν με ένοιαζε τόσο, ας το αποδεχτούμε κι ας το προσπεράσουμε.

Τι λέει; Την Κυριακή είδα το "The Martian", ειδική προβολή κι έτσι. Στας Ελλάδας βγαίνει σήμερα αν δεν απατώμαι, οπότε αρπάζω την ευκαιρία από τα μαλλιά και με αυτό το κείμενο θα προσπαθήσω να σας πείσω να τρέξετε όπως είστε και να πάτε στους σινεμάδες.

Καθώς γράφω αυτήν εδώ την πρόταση σκέφτομαι πως έχω ως σκοπό να μην σποιλεριάσω τίποτα, γιατί ποιό το νόημα να κάνω spoiler review μιας ταινίας που δεν έχει δει κανείς ακόμα; Από την άλλη, μόνο σήμερα θα διαβαστεί αυτό το κείμενο; Τέλος πάντων, θα δούμε πώς θα πάει. Αν αποφασίσω να βάλω σπόιλερ, θα ρίξω προειδοποίηση.

Αλέ.

Ξεκινώ δυναμικά. Το "Martian" είναι η καλύτερη ταινία που είδα φέτος. Τελεία. Ενδέχεται να είναι και η καλύτερη ταινία που είδα πέρυσι, πρόπερσι και την χρονιά πριν από αυτή, αλλά βαριέμαι να σκεφτώ σοβαρά μπας και δεν στέκει. Έχοντας χάσει τα λογικά μου με το φετινό "Mad Max", δεν περίμενα να δω κάτι φέτος που θα με έκανε να ενθουσιαστώ πιο πολύ από το ανελέητο όραμα του George του Miller. Να που όμως πετάχτηκε από το πουθενά ο Ridley Scott και μου έδωσε τα ήδη πειραγμένα μου μυαλά στο χέρι.

Ας ανοίξουμε όμως μία μικρή παρένθεση και ας εξετάσουμε λίγο τι μας έχει πασάρει πρόσφατα ο Sir Scott. Πέρυσι μας έδωσε το "Exodus: Gods And Kings", την ιστορία του Μωησή Christian Bale ενάντια σε λευκούς αιγύπτιους. Πρόπερσι μας έδωσε το "The Counselor", το όποιο -κυριολεκτικότατα- έχει σκηνή που η Cameron Diaz κάνει τα ιδιαίτερά της γυαλοκαθαριστήρα πάνω στο παρμπρίζ μιας Φεράρι. Πριν από αυτό είχαμε τον υπνοφέρτη ονόματι "Prometheus"...



Παρά λοιπόν την τεράστια κινηματογραφική κληρονομιά του -δεν είναι λίγο πράμα να είσαι ο ιθύνων νους πίσω από αριστουργήματα όπως είναι το "Blade Runner" ή το "Alien"- πρόσφατα σαν να 'χει χάσει λίγο τη μπάλα ο Σερ. Ήταν λοιπόν αναμενόμενο κανείς να κρατάει μία και δύο πισινές όσον αφορά το "Martian", διότι το όνομα «Scott» πίσω από τις κάμερες δεν έρχεται πλέον μαζί και με σφραγίδα εγγύησης. Στο "Martian", όμως, πουτάνα όλα. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως έχουμε να κάνουμε με δουλειά Scott βγαλμένη από το ένδοξο παρελθόν.

Η ταινία βασίζεται πάνω στο ομώνυμο βιβλίο του Andy Weir. O κύριος Weir είναι / ήταν προγραμματιστής και διαστημονέρντουλο του κερατά. Το "Martian" το έγραψε πριν κάποια χρόνια και, μιας και δεν έβρισκε κάποιον να του το εκδώσει, το έβγαζε κεφάλαιο-κεφάλαιο στο blog / site του και ύστερα το ανέβασε αντί ενός δολαρίου στο Amazon για χρήστες Κindle. Εκεί κάπως έγινε ο κακός χαμός και ανέβηκε σφαίρα στα πιο πολυδιαβασμένα sci-fi στην ιστορία του site. Ε, προφανώς τα συμβόλαια μετά σκάσανε βροχή, όπως και οι προτάσεις για κινηματογραφική βερσιόν, και να 'μαστε.



Δύο πράγματα για το βιβλίο. Πρώτον, έχω να τελειώσω λογοτεχνικό βιβλίο από το Λύκειο σχεδόν. Κατηγορώ ευθέως και τη σχολή μου αλλά και το Ίντερνετ για την κατάσταση αυτή. Εγώ δεν φέρω καμία ευθύνη, ούτε η παντελής έλλειψη κουλτούρας και γούστου που με χαρακτηρίζει. Το "Martian" λοιπόν ήταν το πρώτο βιβλίο που εξαφάνισα μονορούφι εδώ και πολλά χρόνια. Είναι ένα πάρα πολύ όμορφα γραμμένο έργο επιστημονικής φαντασίας, το οποίο όμως σίγουρα δεν απευθύνεται μονάχα σε φαν του είδους. Το αντίθετο μάλιστα, γιατί στις βόλτες μου στα Ίντερνετς έχω πέσει πάνω σε πάμπολλους πιουρίστες που κατηγορούν αυτούς που λατρεύουν το βιβλίο ότι «αυτό δεν είναι το καλό το sci-fi» και άλλες παρόμοιες πίπες που τόσο καλά ξέρουμε εμείς της μουσικής.

Ένηγουεη, εγώ αυτά τ' ακούω βερεσέ και διόλου δεν τα λογαριάζω, γιατί αυτό που ξέρω είναι πως διαβάζοντάς το πέρασα καλά, και βλέποντάς το ακόμα καλύτερα. Θες την πλοκή της ταινίας; Οι θεούληδες του xkcd στο περιγράφουν φανταστικά:



Για την ταινία όμως να σας πω. Πρώτον, ο Matt Damon είναι εξαιρετικός και ίσως το καλύτερο casting για τον ήρωα του βιβλίου που θα μπορούσε να γίνει. Σε μία ταινία με κυρίως θέμα την επιβίωση, είναι εξαιρετικά σημαντικό ο επιζών να είναι συμπαθής, γιατί αλλιώς δεν υπάρχει κάτι που να κάνει το κοινό να θέλει τη σωτηρία του. Γι' αυτό λοιπόν ο Tom Hanks είναι εξαιρετικός στο "Castaway", γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος στον πλανήτη τούτο που να μην είναι παλιοκομπλέξας και να αντιπαθεί τον Hanks. Ενώ σίγουρα ο Damon σαν προσωπικότητα δεν φτάνει τα επίπεδα του Hanks, ο ήρωάς του στην ταινία είναι σίγουρα ένας από τους πιο αγαπητούς που έχω δει στην μεγάλη οθόνη εδώ και χρόνια.

Ειλικρινής, χαβαλές, πολυμήχανος, αλτρουιστής, οπτιμιστής, πανέξυπνος και βάλε. Σε γενικές γραμμές, ο κανάγιας ο Weir έγραψε τον ήρωά του σαν το υπόδειγμα του τέλειου ανθρώπου που τυχαίνει να 'ναι και αστροναύτης. Φτηνό κόλπο να κάνεις έναν ήρωα ψευτοrelatable (γιατί κανείς δεν είναι τέλειος, αλλά όλοι νομίζουν πως είναι τέλειοι), αλλά πιάνει εδώ και χρόνια και θα συνεχίσει να πιάνει επ' αόριστον.

Πραγματικά όμως, και τις δυόμιση περίπου ώρες που κρατάει η ταινία είσαι στην απόλυτη τσίτα, τσίτα όμως που δεν κουράζει. Το ίδιο πράγμα ένιωσα με το "Mad Max", η διαφορά είναι πως εκεί η τσίτα ήταν αποτέλεσμα ενός ασταμάτητου κυνηγητού, βασισμένου στην αδρεναλίνη και στο αγνό κινηματογραφικό μέταλ που σε βομβάρδιζε στη μάπα. Η τσίτα στο "Martian" είναι διαφορετική, δεν είναι αποτέλεσμα ενός μονάχα στοιχείου, αλλά αμάλγαμα πολλών. Φοβερό σενάριο, εξαιρετικές ερμηνείες (γαμημένε Jeff Daniels, σ' αγαπώ), πάρα πολύ χιούμορ και έξυπνο pacing.

Αυτό όμως που κάνει το "Martian" να ξεχωρίζει είναι το γεγονός πως κάπως καταφέρνει να είναι ταινία επιστημονικής φαντασίας η οποία όμως ούτε στιγμή δεν σε κάνει να νομίζεις πως δεν στέκει. Suspension of disbelief το λένε στο χωριό μου, όπου για να απολαύσεις κάτι πρέπει να σβήσεις εκείνο το μέρος του εγκεφάλου σου που είναι υπεύθυνο για τη λογική. Δεν χρειάζεται να το κάνεις αυτό, και εγώ πολύ το εκτίμησα.

Έχοντας κάνει την έρευνά μου (προφανώς), ναι, κάποια πράγματα στην ταινία δεν στέκουν, αλλά το 99% των θεατών (μαζί και 'γω) δεν ξέρουν αρκετά πράματα για τον Άρη, τη NASA, τη χημεία ή την αστροφυσική για να τους βγάλει από το φανταστικό κόσμο της ταινίας, και αυτό είναι που κάνει το "Martian" τόσο ιδιαίτερο. Πιστεύεις πως είναι βιογραφική ταινία -που πάντα έχει αυτό το ξεχωριστό αντίκτυπο στους θεατές- και προσθέτοντάς το με το χιούμορ και την αγωνία της ταινίας, έχεις μία συνταγή για κάτι καταπληκτικό.



Επιπροσθέτως, αυτό που με τράβηξε εμένα στην ταινία είναι το πόσο εξυμνεί την ανθρώπινη ευφυΐα, την καπατσοσύνη και την επιστήμη. Το κάνει όμως με τέτοιο τρόπο που δεν σε κάνει να νιώθεις ηλίθιος. Ναι, είναι μερικά μικροπράγματα που ίσως δεν τα πιάσεις, αλλά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Καταλαβαίνεις το πρόβλημα και καταλαβαίνεις πως αυτό που γίνεται είναι για να λυθεί το πρόβλημα. Τα μεγάλα προβλήματα και οι λύσεις τους, όμως, παρουσιάζονται λεπτομερώς και κατανοητά, με τρόπο όμως που δεν σε προσβάλει, αλλά σε τραβάει στοργικά από το χέρι για να σου εξηγήσει το τι γίνεται. Προσωπικά ένιωσα εξυπνότερος βγαίνοντας από την ταινία, παρ’ όλο που ήταν μία ψευδαίσθηση.

Κλείνοντας, πήγαινε ρε φίλε μου να δεις την ταινία. Θα με θυμηθείς. Αξίζει κάθε δευτερόλεπτο και θα περάσεις καλά. Θα ζητωκραυγάσεις για τον συνάνθρωπό σου, θα συγκινηθείς με την ανθρώπινη θυσία και την αλληλεγγύη, θα γελάσεις με έξυπνα αστεία και θα θαυμάσεις την ανθρώπινη καπατσοσύνη. Πάνω απ' όλα όμως θα δεις μία ωραία ταινία που σαν τελειώσει θα θες κι άλλο, σαν τελειώσει θα νιώθεις καλά και σαν τελειώσει θα χαμογελάς.